Đặt lịch khám

TÁO BÓN MẠN TÍNH – ẢNH HƯỞNG TOÀN DIỆN ĐẾN SỨC KHỎE TIÊU HÓA VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG

TÁO BÓN MẠN TÍNH – ẢNH HƯỞNG TOÀN DIỆN ĐẾN SỨC KHỎE TIÊU HÓA VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG

19/09/2025

Khi nào được xem là táo bón mạn tính?

Táo bón là một trong những rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất. Theo Johns Hopkins, tình trạng này được xác định khi người bệnh đi tiêu dưới 3 lần mỗi tuần, phân rắn, nhỏ, khó đẩy ra ngoài và thường phải rặn mạnh. Nếu các triệu chứng này kéo dài trên 3 tuần hoặc tái đi tái lại nhiều tháng, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, thì được gọi là táo bón mạn tính – một vấn đề không nên xem nhẹ. 

Nguyên nhân thường gặp

Táo bón thường xuất phát từ sự rối loạn nhu động ruột hoặc do lối sống thiếu lành mạnh:

  • Ăn ít chất xơ: Thiếu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt khiến phân khô và khó di chuyển qua ruột.

  • Uống ít nước: Khi cơ thể thiếu dịch, đại tràng hấp thu quá nhiều nước từ phân, làm phân cứng và khô.

  • Ít vận động: Lối sống tĩnh tại làm giảm nhu động ruột.Trì hoãn nhu cầu đi tiêu: Thói quen nhịn đi tiêu khiến phân ứ đọng lâu trong ruột.

  • Thay đổi lối sống: Mang thai, tuổi già, hoặc đi lại, sinh hoạt thất thường đều có thể gây táo bón.

  • Nguyên nhân bệnh lý hoặc thuốc: Hội chứng ruột kích thích, suy giáp, tắc nghẽn ruột, hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc.

artboard-1-copy-2-13.jpg

Triệu chứng thường gặp

  • Đi tiêu ít hơn 3 lần/tuần.

  • Phân khô, rắn, vón cục nhỏ.

  • Phải rặn mạnh hoặc đau khi đi tiêu.

  • Đau bụng, đầy hơi, chướng bụng.

  • Cảm giác đi tiêu chưa hết. 

Táo bón mạn tính ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Táo bón kéo dài có thể gây ra:

  • Khó chịu tiêu hóa: đau bụng, chướng hơi, đầy tức.

  • Biến chứng hậu môn – trực tràng: trĩ, nứt hậu môn, chảy máu khi đi tiêu.

  • Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống: mệt mỏi, ăn kém ngon, mất tập trung, căng thẳng tâm lý.

  • Nguy cơ ở người cao tuổi: mất nước, suy dinh dưỡng, tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiểu, thậm chí ảnh hưởng nhận thức nếu rối loạn điện giải.

artboard-1-13.jpg

Biến chứng của táo bón mạn tính

Nếu kéo dài, táo bón có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng:

  • Trĩ: Do rặn nhiều khi đi tiêu.

  • Nứt kẽ hậu môn: Vết rách nhỏ gây đau và chảy máu.

  • Sa trực tràng: Niêm mạc ruột lòi ra ngoài hậu môn.

  • Ứ phân: Phân khô cứng tích tụ trong trực tràng, khó đào thải, thường gặp ở người già và trẻ em.

Khi nào cần đi khám?

Bạn nên gặp bác sĩ khi:

  • Táo bón kéo dài hơn 3 tuần.

  • Táo bón kèm theo đau bụng nhiều, chảy máu khi đi tiêu, sụt cân không rõ nguyên nhân.

  • Táo bón ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hoặc phải phụ thuộc vào thuốc nhuận tràng.

artboard-1-copy-15.jpg

Chẩn đoán và đánh giá

  • Khai thác lịch sử bệnh lý: thời gian bị táo bón, tần suất đi tiêu, đặc điểm phân (rắn / nhỏ / khô), có phải rặn nhiều không, có cảm giác thiếu hết phân, có đau hay chảy máu hậu môn không. 

  • Kiểm tra chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, thói quen đi tiêu.

  • Xem xét các thuốc đang dùng có thể gây táo bón.

  • Khám thực thể hậu môn – trực tràng nếu có dấu hiệu như chảy máu, đau, nứt hậu môn.

  • Khi cần, làm các xét nghiệm bổ sung: công thức máu, kiểm tra chức năng tuyến giáp, điện giải, tìm nguyên nhân nội tiết, thần kinh.

  • Trong các trường hợp nghi ngờ: nội soi đại tràng nếu ≥ 50 tuổi hoặc có dấu hiệu cảnh báo ung thư; khảo sát vận chuyển ruột (transit studies); đánh giá cơ sàn chậu. 

Giải pháp quản lý và phòng ngừa

Người bệnh có thể chủ động phòng ngừa và kiểm soát táo bón bằng: 

1. Biện pháp không dùng thuốc

  • Tăng chất xơ trong khẩu phần ăn: rau, trái cây, ngũ cốc nguyên cám. 

  • Uống đủ nước mỗi ngày.

  • Vận động thể lực đều đặn: đi bộ, tập thể dục nhẹ nhàng.

  • Tạo thói quen đi tiêu: cố gắng đi tiêu vào cùng giờ, không nhịn khi có nhu cầu.

  • Điều chỉnh lối sống: tránh stress, thay đổi thói quen ăn uống. 

2. Thuốc và biện pháp can thiệp khi cần

  • Sử dụng thuốc nhuận tràng an toàn theo chỉ định: thuốc làm mềm phân, tăng nhu động ruột, thụt, nếu táo bón nặng.

  • Trong trường hợp rối loạn cơ sàn chậu: tham vấn vật lý trị liệu, biofeedback để huấn luyện đi tiêu đúng cách.

  • Theo dõi và điều chỉnh thuốc có thể gây táo bón.

  • Nếu có dấu hiệu nghiêm trọng (chảy máu, sụt cân, thay đổi đột ngột tần suất đi tiêu, phân bất thường), cần thực hiện nội soi đại tràng để loại trừ ung thư hoặc bệnh lý đường tiêu hóa nghiêm trọng. 

artboard-1-copy-4-7.jpg

Phòng ngừa

Một số biện pháp phòng ngừa: 

  • Dinh dưỡng: ăn nhiều chất xơ, trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt.

  • Uống nước đầy đủ, tránh các thức uống có thể gây mất nước.

  • Tăng hoạt động thể lực: dành thời gian đi lại, tập thể dục thường xuyên.

  • Tạo thói quen đi tiêu ổn định: không nhịn, không trì hoãn.

  • Theo dõi định kỳ nếu có bệnh nền như bệnh nội tiết, bệnh thần kinh, dùng thuốc có tác dụng phụ.

  • Tư vấn y tế khi táo bón kéo dài > 3 tuần, hoặc khi có dấu hiệu lo ngại như máu trong phân, đau bụng nhiều, sụt cân. 

Táo bón mạn tính không chỉ là vấn đề nhỏ — nếu để kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tổng thể, chất lượng cuộc sống, và thậm chí có thể là dấu hiệu của bệnh nặng. Việc nhận biết sớm, đánh giá đúng nguyên nhân và quản lý theo nguyên tắc y khoa (kết hợp thay đổi lối sống, dinh dưỡng, vận động, thuốc nếu cần) là rất quan trọng. Thông qua chăm sóc định kỳ và sự phối hợp giữa người bệnh và bác sĩ, có thể giảm được tần suất và mức độ ảnh hưởng của táo bón mạn tính. 

Nguồn tham khảo:

Hopkins Medicine

Raffles Medical

----------------------  

Đăng ký khám và tư vấn tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) 
☎Hotline: (028) 3910 9999 
🌏Website: www.aih.com.vn 
📍Địa chỉ: (Lối vào 199 Nguyễn Hoàng) Số 6, Đường Bắc Nam 3, Phường Bình Trưng, TP. Hồ Chí Minh

  • bởi Admin AIH
  • Danh mục: Tin tức & Sự kiện

Để lại bình luận

Tin tức

Bác sĩ

Các chuyên gia tại AIH

Mai Viễn Phương

Mai Viễn Phương

Khoa Tiêu hóa - Gan mật

ThS. BS. Mai Viễn Phương là chuyên gia trong lĩnh vực Tiêu hóa – Nội soi với hơn 15 năm kinh nghiệm...