Đặt lịch khám

HORMONE TUYẾN GIÁP VÀ SỨC KHỎE TÂM THẦN: LO ÂU, TRẦM CẢM VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

HORMONE TUYẾN GIÁP VÀ SỨC KHỎE TÂM THẦN: LO ÂU, TRẦM CẢM VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

27/09/2025

Tuyến giáp, một tuyến nhỏ hình bướm ở cổ, sản xuất các hormone T3 (triiodothyronine) và T4 (thyroxine) – những “nhạc trưởng” điều hòa nhịp điệu cơ thể từ chuyển hóa, năng lượng, nhịp tim, đến tâm trạng và cảm xúc. Khi tuyến giáp hoạt động không bình thường, những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn tác động sâu đến sức khỏe tâm thần, bao gồm lo âu và trầm cảm. 

Dấu hiệu nhận biết rối loạn tuyến giáp liên quan đến tâm trạng

Suy giáp (Hormone thấp)

  • Mệt mỏi kéo dài, uể oải

  • Tăng cân không rõ nguyên nhân

  • Da khô, tóc rụng, móng giòn

  • Tâm trạng buồn bã, trầm cảm, mất hứng thú

  • Khó tập trung, trí nhớ kém

  • Nhạy cảm với lạnh

  • Chu kỳ kinh nguyệt thay đổi, giảm ham muốn tình dục

05-8

Cường giáp (Hormone cao)

  • Lo lắng, hồi hộp, run tay

  • Nhịp tim nhanh, tim đập không đều

  • Khó ngủ, mệt mỏi nhưng không giảm bớt căng thẳng

  • Giảm cân không rõ nguyên nhân

  • Tăng nhạy cảm với nhiệt độ

  • Có thể gây kích thích thần kinh quá mức, ảnh hưởng tâm trạng

Cơ chế ảnh hưởng đến não bộ

Hormone tuyến giáp tác động lên các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine, norepinephrine, đồng thời ảnh hưởng đến các vùng não quan trọng như vùng hải mã (hippocampus) và vỏ não trước trán (prefrontal cortex) – những khu vực kiểm soát cảm xúc, tâm trạng và khả năng nhận thức.

Do đó, sự mất cân bằng hormone tuyến giáp có thể trực tiếp gây ra rối loạn tâm thần, hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh lý sẵn có.

hormone-tuyen-giap-4.png

Chẩn đoán

Đánh giá lâm sàng

  • Bác sĩ sẽ khám và hỏi triệu chứng: mệt mỏi, thay đổi cân nặng, rối loạn tâm trạng (trầm cảm, lo âu), thay đổi nhịp tim, da và tóc.

  • Quan sát các dấu hiệu bên ngoài của tuyến giáp, như tuyến giáp to, sưng hạch, hay bướu.

Xét nghiệm máu

  • TSH (Thyroid Stimulating Hormone):

  • Tăng cao → thường gặp trong suy giáp.

  • Giảm thấp → thường gặp trong cường giáp.

  • T3 và T4: xác định mức hormone tuyến giáp thực tế.

  • Kháng thể tuyến giáp (Anti-TPO, Anti-Tg): giúp phát hiện nguyên nhân tự miễn, ví dụ viêm tuyến giáp Hashimoto.

hormone-tuyen-giap-3.png

Xét nghiệm bổ sung (nếu cần)

  • Siêu âm tuyến giáp: kiểm tra cấu trúc, phát hiện u hoặc bất thường.

  • Xét nghiệm hình ảnh khác: như quét phóng xạ tuyến giáp (radioactive iodine uptake) để đánh giá hoạt động tuyến giáp.

Đánh giá tâm lý 

  • Nếu bệnh nhân có trầm cảm hoặc lo âu kéo dài, bác sĩ có thể sử dụng thang đo tâm trạng và lo âu để xác định mức độ ảnh hưởng và phối hợp điều trị.

  • Việc kết hợp chẩn đoán y tế và đánh giá tâm lý giúp đảm bảo rằng các triệu chứng tâm thần không bị nhầm lẫn với trầm cảm hoặc lo âu nguyên phát.

Phương pháp điều trị

Suy giáp

  • Bổ sung hormone thay thế (levothyroxine) để đưa T3/T4 về mức bình thường

  • Theo dõi định kỳ TSH, T3, T4

  • Điều chỉnh lối sống: ăn uống cân bằng, vận động, giấc ngủ đầy đủ

Cường giáp

  • Thuốc kháng giáp hoặc iod phóng xạ

  • Trong một số trường hợp, phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến giáp

  • Quản lý triệu chứng lo âu và hồi hộp

Hỗ trợ tâm lý

  • Tham vấn tâm lý hoặc trị liệu hành vi nhận thức (CBT)

  • Điều trị trầm cảm, lo âu nếu cần kết hợp thuốc

Khi nào nên kiểm tra tuyến giáp?

Bạn nên kiểm tra chức năng tuyến giáp nếu có các triệu chứng:

  • Mệt mỏi kéo dài, giảm năng lượng

  • Thay đổi trọng lượng không rõ nguyên nhân

  • Tâm trạng buồn bã, lo âu hoặc trầm cảm

  • Khó ngủ, hồi hộp, run tay

  • Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt hoặc giảm ham muốn tình dục

Các xét nghiệm cơ bản gồm TSH, T3, T4 giúp bác sĩ xác định nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, bao gồm bổ sung hormone tuyến giáp hoặc điều trị nguyên nhân cường giáp.

hormone-tuyen-giap-1.png

Cân bằng hormone, cải thiện tâm trạng

  • Điều trị suy giáp bằng levothyroxine giúp khôi phục mức hormone bình thường, cải thiện trầm cảm và lo âu.

  • Kiểm soát cường giáp giúp giảm tim hồi hộp, run tay và lo âu.

  • Kết hợp lối sống lành mạnh: chế độ ăn cân bằng, vận động đều đặn, giấc ngủ đủ, giúp ổn định hormone và cải thiện sức khỏe tâm thần.

Ngăn ngừa rối loạn tuyến giáp và các vấn đề tâm lý

Dinh dưỡng cân bằng

  • Ăn đủ i-ốt, selenium và kẽm giúp tuyến giáp hoạt động hiệu quả.

  • Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường và chất béo bão hòa, vì có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa hormone.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

  • Thực hiện xét nghiệm TSH, T3, T4 định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử gia đình rối loạn tuyến giáp hoặc triệu chứng trầm cảm, lo âu không rõ nguyên nhân.

Duy trì lối sống lành mạnh

  • Vận động đều đặn, ít nhất 150 phút mỗi tuần.

  • Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và áp lực tâm lý.

  • Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.

Phát hiện sớm triệu chứng

  • Theo dõi tâm trạng, năng lượng, cân nặng, chu kỳ kinh nguyệt và giấc ngủ.

  • Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường, thăm khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Điều trị kịp thời nếu phát hiện rối loạn

  • Suy giáp: bổ sung hormone thay thế theo hướng dẫn bác sĩ.

  • Cường giáp: dùng thuốc kháng giáp, iod phóng xạ hoặc phẫu thuật nếu cần.

  • Việc duy trì mức hormone bình thường giúp giảm nguy cơ trầm cảm, lo âu và các vấn đề tâm lý khác.

Hormone tuyến giáp không chỉ điều khiển các chức năng cơ thể mà còn đóng vai trò then chốt đối với sức khỏe tâm thần. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường, như mệt mỏi kéo dài, thay đổi cân nặng, trầm cảm hoặc lo âu không rõ nguyên nhân, và thực hiện chẩn đoán, điều trị kịp thời là cực kỳ quan trọng. Điều này không chỉ giúp phòng ngừa trầm cảm, lo âu, mà còn duy trì sự cân bằng toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần, tránh những hậu quả lâu dài cho sức khỏe. 

----------------------  

Đăng ký khám và tư vấn tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) 
☎Hotline: (028) 3910 9999 
🌏Website: www.aih.com.vn 
📍Địa chỉ: (Lối vào 199 Nguyễn Hoàng) Số 6, Đường Bắc Nam 3, Phường Bình Trưng, TP. Hồ Chí Minh

  • bởi Admin AIH
  • Danh mục: Tin tức & Sự kiện

Để lại bình luận

Tin tức

Bác sĩ

Các chuyên gia tại AIH

Trương Dạ Uyên

Trương Dạ Uyên

Khoa nội tiết

Bác sĩ Trương Dạ Uyên sở hữu hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám sức khỏe tổng quát, đặc biệt...

Nguyễn Thịnh Vượng

Nguyễn Thịnh Vượng

Khoa nội tiết

Bác sĩ Nguyễn Thịnh Vượng tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh loại ưu năm 1995, sau đó l...