Thông báo
Vui lòng điền vào thông tin bên dưới
Khẩn cấp
DẬY THÌ – "CUỘC CÁCH MẠNG NỘI TIẾT" CỦA TRẺ MÀ BỐ MẸ KHÔNG THỂ BỎ QUA
Khi bố mẹ bất ngờ nhận ra con cao vọt lên chỉ sau vài tháng, hoặc trở nên dễ cáu gắt, buồn vui thất thường không rõ lý do, đó không hẳn là “nổi loạn tuổi teen”, mà có thể là những dấu hiệu đầu tiên của dậy thì – hành trình trưởng thành đầy biến động cả về thể chất lẫn cảm xúc của con trẻ. Vậy dậy thì bắt đầu từ khi nào? Như thế nào là bình thường và khi nào cần đưa trẻ đi khám? Bài viết dưới đây sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ hơn và đồng hành cùng con một cách đúng đắn.
► Dậy thì là gì? Khi nào con bắt đầu bước vào giai đoạn này?
Dậy thì là hành trình chuyển mình của cơ thể, từ một đứa trẻ trở thành người trưởng thành về mặt sinh học. Đây là giai đoạn mà “bộ điều khiển trung tâm” trong não phát tín hiệu, đánh thức hàng loạt hormone phát triển.
Thông thường, bé gái sẽ bắt đầu dậy thì trong khoảng từ 8 đến 13 tuổi, còn bé trai là từ 9 đến 14 tuổi. Nếu trẻ có biểu hiện dậy thì sớm hơn hoặc muộn hơn các mốc này thì có thể là dấu hiệu của một vấn đề nội tiết cần được thăm khám chuyên sâu. Việc phát hiện và can thiệp đúng thời điểm sẽ giúp con phát triển cân đối, ổn định và tránh được những ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe sau này.
► Bên trong cơ thể con đang diễn ra điều gì?
Dưới sự điều khiển của trục não – tuyến yên – tuyến sinh dục, các hormone nội tiết bắt đầu “lên tiếng”:
Estrogen (ở nữ) giúp tuyến vú phát triển, cơ thể mềm mại, bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt.
Testosterone (ở nam) khiến giọng trầm hơn, phát triển cơ bắp, mọc râu, lông nách.
Hormone tăng trưởng (GH) thúc đẩy chiều cao “vọt lên” – có trẻ cao thêm 10–15 cm/năm.
Kết quả là con “lột xác” một cách chóng mặt: từ vóc dáng đến làn da, từ giọng nói đến biểu cảm gương mặt.
► Khi tâm lý con cũng “bão tố” như chính cơ thể mình
Dậy thì không chỉ thay đổi ngoại hình mà còn là giai đoạn tâm lý vô cùng nhạy cảm. Hormone nội tiết ảnh hưởng trực tiếp đến vùng não điều khiển cảm xúc, khiến trẻ thường xuyên rơi vào trạng thái thất thường. Bạn sẽ dễ dàng nhận thấy con mình trở nên nhạy cảm hơn, dễ cáu gắt hoặc buồn bã không rõ nguyên nhân. Một số trẻ thu mình lại, sống nội tâm hơn, trong khi một số khác lại trở nên bướng bỉnh, hay phản kháng và muốn thể hiện cá tính.
Nhiều phụ huynh lo lắng khi thấy con “khó hiểu” hoặc bắt đầu có khoảng cách trong giao tiếp. Tuy nhiên, đó là điều hoàn toàn tự nhiên. Điều quan trọng nhất trong giai đoạn này là bố mẹ hãy giữ bình tĩnh, tránh la mắng hay áp đặt. Thay vào đó, hãy kiên nhẫn lắng nghe, chia sẻ và đồng hành cùng con như một người bạn. Sự thấu hiểu và yêu thương sẽ giúp con vượt qua giai đoạn dậy thì một cách vững vàng và an toàn hơn.
► Đây là giai đoạn vàng để con phát triển chiều cao tối đa
Nhiều nghiên cứu cho thấy dậy thì chính là “cơ hội vàng” để trẻ phát triển chiều cao tốt nhất trong đời. Để hỗ trợ con tăng trưởng tối đa, bố mẹ cần chú trọng đến ba yếu tố chính: dinh dưỡng, giấc ngủ và vận động.
Dinh dưỡng đúng: đủ đạm, canxi, vitamin D, kẽm.
Ngủ đủ – ngủ sâu: đặc biệt là từ 10 giờ đêm đến 2 giờ sáng – “khung giờ vàng” tiết GH.
Vận động mỗi ngày: nhảy dây, bơi lội, chơi thể thao ngoài trời giúp tăng hormone tăng trưởng tự nhiên.
► Những dấu hiệu cảnh báo cần đưa con đi khám sớm
Dù dậy thì là một giai đoạn tự nhiên, nhưng không phải lúc nào quá trình này cũng diễn ra đúng nhịp và an toàn. Bố mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ chuyên khoa Nội tiết Nhi nếu có những dấu hiệu sau:
Bé gái bắt đầu có kinh nguyệt trước 8 tuổi hoặc đến 13 tuổi vẫn chưa có bất kỳ biểu hiện nào của dậy thì. Bé trai xuất hiện các đặc điểm giới tính như vỡ giọng, mọc lông sớm trước 9 tuổi hoặc vẫn không có thay đổi nào sau 14 tuổi.
Chiều cao của con tăng quá nhanh, quá chậm hoặc nghi ngờ “đóng xương sớm” cũng là dấu hiệu đáng lưu ý. Ngoài ra, ở bé gái, nếu có biểu hiện rối loạn kinh nguyệt, nổi mụn nhiều, béo bụng không rõ lý do thì có thể là biểu hiện sớm của hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Một số biểu hiện khác như con thường xuyên mệt mỏi, giảm tập trung, cảm thấy lạnh hoặc học lực sa sút cũng có thể liên quan đến rối loạn tuyến giáp – cần được khám và làm xét nghiệm kịp thời.
► Bác sĩ Nội tiết – Người bạn đồng hành cùng bố mẹ hướng dẫn con trưởng thành đúng cách
Theo Theo BS.CKI Trương Dạ Uyên - Chuyên khoa Nội Tiết, Trưởng khoa Khám bệnh – Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH), dậy thì không phải là một cơn khủng hoảng, mà là bước đệm để con lớn lên cả thể chất và tinh thần. Tại các buổi tư vấn và thăm khám, bác sĩ chuyên khoa Nội tiết sẽ thực hiện khám lâm sàng, đánh giá mức độ phát triển giới tính và tuổi xương thông qua các xét nghiệm hormone, chụp X-quang xương bàn tay. Tùy theo tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc điều hòa nội tiết, tư vấn chế độ dinh dưỡng và hỗ trợ tâm lý để giúp con phát triển toàn diện nhất.
Đây là giai đoạn đòi hỏi rất nhiều sự thấu hiểu và hỗ trợ từ bố mẹ. Hãy là người bạn đồng hành, luôn bên cạnh để lắng nghe và hướng dẫn con trưởng thành đúng cách – không chỉ về thể chất mà cả về tinh thần. Một tuổi dậy thì suôn sẻ, cân bằng sẽ là nền tảng vững chắc cho một tương lai khỏe mạnh, tự tin và hạnh phúc của con.
CHƯƠNG TRÌNH TẦM SOÁT DẬY THÌ SỚM Ở TRẺ TẠI AIH
Mục tiêu của chương trình tầm soát dậy thì sớm tại AIH nhằm phát hiện kịp thời các dấu hiệu dậy thì sớm, từ đó thực hiện can thiệp để ngăn ngừa sự phát triển của những dấu hiệu này; đồng thời hỗ trợ trẻ phát triển tối đa chiều cao khi trưởng thành và giảm thiểu các tác động tiêu cực về mặt tâm lý, xã hội đối với trẻ.
Tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH), trẻ có dấu hiệu dậy thì sớm được thăm khám với bác sĩ chuyên khoa Nhi và chuyên khoa Nội tiết. Trẻ sẽ được các bác sĩ đánh giá sự tăng trưởng và phát triển dựa trên xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh X-quang xương bàn tay và siêu âm vùng bụng chậu..., từ đó bác sĩ sẽ tư vấn lộ trình điều trị phù hợp với từng tình trạng riêng biệt. Và các biện pháp điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân của từng trường hợp.
Tìm hiểu chương trình Tầm soát dậy thì sớm ở trẻ, bố mẹ vui lòng liên hệ Hotline (028) 3910 9999 hoặc INBOX Fanpage https://m.me/aih.com.vn để được tư vấn chi tiết.
-----------
Đăng ký khám và tư vấn tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH)
☎Hotline: (028) 3910 9999
🌏Website: www.aih.com.vn
📍Địa chỉ: (Lối vào 199 Nguyễn Hoàng) Số 6, Đường Bắc Nam 3, Phường An Phú, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
Tìm kiếm
Tin tức
Bác sĩ
Để lại bình luận