Đặt lịch khám

ĐÁI THÁO ĐƯỜNG & TIM MẠCH: VÌ SAO NỘI TIẾT ẢNH HƯỞNG MẠCH MÁU?

ĐÁI THÁO ĐƯỜNG & TIM MẠCH: VÌ SAO NỘI TIẾT ẢNH HƯỞNG MẠCH MÁU?

02/10/2025

Đái tháo đường không chỉ là “bệnh đường huyết” mà còn là yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch. Tổn thương mạch máu do rối loạn nội tiết – chuyển hoá khiến người bệnh tiểu đường có nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy tim cao gấp nhiều lần so với người bình thường. Vì sao bệnh lý nội tiết lại ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tim mạch? 

Vì sao bệnh nội tiết ảnh hưởng đến tim mạch? 

Bệnh lý nội tiết trong đái tháo đường ảnh hưởng trực tiếp đến mạch máu qua nhiều cơ chế:

  • Đường huyết cao kéo dài làm tổn thương lớp nội mô mạch máu, thúc đẩy hình thành các mảng xơ vữa, làm tăng nguy cơ xơ cứng động mạch.

  • Đề kháng insulin khiến insulin mất đi tác dụng giãn mạch, dẫn đến co mạch và giảm đàn hồi thành mạch.

  • Viêm mạn tính và stress oxy hóa phát sinh từ rối loạn chuyển hóa làm tổn thương cấu trúc thành mạch, thúc đẩy tiến trình xơ vữa.

  • Rối loạn lipid máu và tăng huyết áp thường đồng hành với tiểu đường, nhân đôi nguy cơ tổn thương tim mạch.

  • Hormone khác như cortisol (tuyến thượng thận), hormon tuyến giáp, và các adipokine (leptin, adiponectin) cũng góp phần làm thay đổi chuyển hóa và chức năng mạch máu.

noi-tiet-mach-mau-1.png

Chẩn đoán 

Chẩn đoán tiểu đường không chỉ dựa vào đường huyết, mà còn cần đánh giá toàn diện nguy cơ tim mạch:

  • Xét nghiệm đường huyết: đường huyết đói ≥ 126 mg/dL, HbA1c ≥ 6.5%.

  • Đánh giá nguy cơ tim mạch: đo huyết áp, lipid máu (LDL, HDL, triglyceride), BMI, vòng eo.

  • Tầm soát biến chứng: siêu âm tim, điện tâm đồ, kiểm tra mạch máu ngoại biên, chức năng thận.

  • Nội tiết liên quan: kiểm tra chức năng tuyến giáp, cortisol, hormon sinh dục khi nghi ngờ rối loạn.

Thường áp dụng gói tầm soát tiểu đường – tim mạch kết hợp đo huyết áp, xét nghiệm máu, điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim, nhằm phát hiện sớm tổn thương mạch máu.

noi-tiet-mach-mau-3.png

Điều trị – Cá thể hóa và đa chuyên khoa

Không có một phác đồ chung cho tất cả bệnh nhân tiểu đường, mà cần cá thể hóa.

  • Thay đổi lối sống:

    • Ăn uống cân bằng (giảm đường tinh luyện, tăng chất xơ, cá, dầu thực vật).

    • Tập thể dục ít nhất 150 phút/tuần.

    • Giữ cân nặng hợp lý, giảm mỡ nội tạng.

  • Thuốc hạ đường huyết:

    • Metformin: lựa chọn đầu tay.

    • GLP-1 receptor agonists: ưu tiên cho bệnh nhân thừa cân, có nguy cơ tim mạch (giảm HbA1c + giảm cân + bảo vệ tim).

    • SGLT2 inhibitors: cho bệnh nhân có bệnh tim mạch, suy tim hoặc bệnh thận mạn.

    • Insulin: dùng khi HbA1c quá cao hoặc thất bại với thuốc uống.

  • Điều trị yếu tố tim mạch kèm theo:

    • Statin kiểm soát mỡ máu.

    • Thuốc hạ áp (ACEi, ARB) bảo vệ tim – thận.

    • Aspirin liều thấp (trong một số trường hợp nguy cơ cao).

Đa chuyên khoa: bác sĩ nội tiết phối hợp với tim mạch, thận, mắt, dinh dưỡng, tâm lý để chăm sóc toàn diện.

noi-tiet-mach-mau-2.png

Quản lý lâu dài

  • Giám sát đường huyết hiện đại: Continuous Glucose Monitoring (CGM) giúp phát hiện hạ/tăng đường huyết kịp thời.

  • Telemedicine: bác sĩ theo dõi từ xa, bệnh nhân báo cáo dữ liệu qua ứng dụng.

  • Giáo dục sức khỏe cá nhân hóa: bệnh nhân được hướng dẫn điều chỉnh chế độ ăn, tập luyện và thuốc dựa trên công việc, lối sống, văn hoá.

  • Theo dõi định kỳ: HbA1c mỗi 3–6 tháng, kiểm tra tim – thận – mắt ít nhất 1 lần/năm.

noi-tiet-mach-mau-5.png

Phòng ngừa – Bảo vệ tim mạch từ sớm

  • Giữ cân nặng và vòng bụng trong giới hạn.

  • Ăn uống lành mạnh: giảm đồ ngọt, tăng rau xanh, hạt nguyên cám.

  • Vận động đều đặn.

  • Kiểm soát stress và ngủ đủ giấc.

  • Khám nội tiết – tim mạch định kỳ nếu có yếu tố nguy cơ (gia đình có người mắc bệnh, béo phì, ít vận động).

Đái tháo đường là bệnh lý nội tiết phức tạp, trong đó tim mạch là cơ quan bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Chẩn đoán sớm, điều trị cá thể hóa, phòng ngừa biến chứng và quản lý đa chuyên khoa là chìa khóa để kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân. 

Nguồn tham khảo:

Johns Hopkins Medicine

Johns Hopkins Medicine

----------------------  

Đăng ký khám và tư vấn tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) 
☎Hotline: (028) 3910 9999 
🌏Website: www.aih.com.vn 
📍Địa chỉ: (Lối vào 199 Nguyễn Hoàng) Số 6, Đường Bắc Nam 3, Phường Bình Trưng, TP. Hồ Chí Minh

  • bởi Admin AIH
  • Danh mục: Tin tức & Sự kiện

Để lại bình luận

Tin tức