Notification
Please fill in the information below
Urgent
HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA VÀ MỐI LIÊN HỆ VỚI RỐI LOẠN NỘI TIẾT
Hội chứng chuyển hóa là gì?
Hội chứng chuyển hóa là một nhóm các yếu tố nguy cơ liên quan đến lối sống, bao gồm béo phì, kháng insulin, tăng huyết áp và rối loạn lipid máu. Khi xuất hiện đồng thời, chúng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường type 2.
Hầu hết người mắc hội chứng chuyển hóa đều có tình trạng kháng insulin
Kháng insulin xảy ra khi cơ thể không còn phản ứng hiệu quả với insulin – một hormone được tuyến tụy sản xuất. Sau khi thức ăn được chuyển hóa thành glucose (đường), insulin sẽ giúp glucose đi vào tế bào để tạo năng lượng. Ở người kháng insulin, glucose tích tụ trong máu, làm tăng nguy cơ tổn thương cơ thể.
Mối liên hệ với rối loạn nội tiết
Rối loạn nội tiết đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hội chứng chuyển hóa:
Kháng insulin: Là tình trạng cơ thể giảm đáp ứng với insulin, dẫn đến tăng đường huyết và tăng nguy cơ tiểu đường type 2.
Béo phì trung tâm: Tích tụ mỡ quanh bụng có thể gây ra rối loạn chuyển hóa và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Rối loạn hormone tuyến giáp: Cả suy giáp và cường giáp đều có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa và tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.
Rối loạn hormone tuyến thượng thận: Các vấn đề như hội chứng Cushing (tăng cortisol) có thể dẫn đến tăng cân, tăng huyết áp và rối loạn lipid máu.

Những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe
Hội chứng chuyển hóa không chỉ là một tập hợp các yếu tố nguy cơ, mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, làm tăng khả năng mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng.
1. Tăng nguy cơ bệnh tim mạch
Hội chứng chuyển hóa gây rối loạn huyết áp, lipid máu và tăng viêm mạn tính, tạo điều kiện cho xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Những người mắc hội chứng chuyển hóa thường có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao gấp 2–3 lần so với người bình thường.
2. Nguy cơ tiểu đường type 2
Kháng insulin là trung tâm của hội chứng chuyển hóa, khiến cơ thể giảm khả năng hấp thu và sử dụng đường huyết. Theo thời gian, điều này dẫn đến tiểu đường type 2, kèm theo các biến chứng như tổn thương thận, võng mạc, thần kinh và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
3. Rối loạn lipid máu
Người mắc hội chứng chuyển hóa thường có triglycerid cao, HDL cholesterol thấp, dẫn đến nguy cơ xơ vữa mạch máu. Rối loạn lipid máu là một trong những nguyên nhân chính gây nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não.
4. Tăng huyết áp
Huyết áp cao là một trong năm yếu tố chính của hội chứng chuyển hóa. Tăng huyết áp kéo dài gây áp lực lên tim và mạch máu, làm tăng nguy cơ suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tổn thương thận.

5. Béo phì trung tâm và viêm mạn tính
Tích tụ mỡ quanh bụng không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là nguyên nhân gây viêm mạn tính, làm trầm trọng thêm các rối loạn chuyển hóa, kháng insulin và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
6. Rối loạn nội tiết
Hội chứng chuyển hóa có thể gây mất cân bằng hormone, như tăng cortisol (tuyến thượng thận), rối loạn tuyến giáp hoặc ảnh hưởng đến hormone sinh sản. Những thay đổi này làm tăng cân, rối loạn huyết áp, thay đổi chuyển hóa và nguy cơ mắc bệnh mạn tính.
7. Nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khác
Ngoài các bệnh tim mạch và tiểu đường, hội chứng chuyển hóa còn liên quan đến:
Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Sa sút trí tuệ và suy giảm nhận thức
Một số loại ung thư
Hội chứng chuyển hóa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tim mạch, chuyển hóa và nội tiết, đồng thời làm tăng nguy cơ nhiều bệnh mạn tính nghiêm trọng. Phòng ngừa sớm bằng lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng, chế độ ăn hợp lý và khám sức khỏe định kỳ là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu các nguy cơ này.
Chẩn đoán
Hội chứng chuyển hóa được chẩn đoán khi có ít nhất 3 trong 5 yếu tố nguy cơ chính sau:
1. Mỡ thừa vùng bụng
Mỡ bụng dư thừa (hình “quả táo”) là yếu tố nguy cơ cao nhất, dù béo phì tổng thể cũng làm tăng nguy cơ. Ngưỡng tham chiếu: >102 cm (40 inch) ở nam, >89 cm (35 inch) ở nữ. Người gốc Á có thể có nguy cơ cao hơn ngay ở mức mỡ bụng thấp hơn.
2. Huyết áp cao
Huyết áp ≥130/85 mmHg hoặc đang dùng thuốc điều trị.
3. Triglyceride cao
≥150 mg/dL hoặc đang dùng thuốc điều trị. Triglyceride là một loại mỡ trong máu.
4. HDL cholesterol thấp (cholesterol tốt)
<40 mg/dL ở nam, <50 mg/dL ở nữ. HDL giúp loại bỏ cholesterol xấu khỏi động mạch.
5. Đường huyết lúc đói cao
≥100 mg/dL hoặc đang dùng thuốc điều trị. Đường huyết 100–125 mg/dL là tiền tiểu đường; ≥126 mg/dL là tiểu đường.
Lưu ý: Theo Liên đoàn Tiểu đường Quốc tế, hội chứng chuyển hóa được chẩn đoán nếu mỡ bụng dư thừa kết hợp với ít nhất hai trong bốn yếu tố còn lại.

Phòng ngừa
Hội chứng chuyển hóa có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng như tiểu đường, cao huyết áp và tim mạch. Tin tốt là bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ bằng cách chủ động thay đổi lối sống. Ăn uống lành mạnh, duy trì tập luyện đều đặn, kiểm soát cân nặng và tuân thủ hướng dẫn y tế là những bước cơ bản nhưng hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Phòng ngừa ngay hôm nay chính là chìa khóa để sống khỏe, sống năng động và giảm thiểu nguy cơ bệnh tật trong tương lai.

Ăn uống tốt cho tim mạch
Dù tim bạn vẫn khỏe hay đã có dấu hiệu bệnh, chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải giúp giảm đáng kể nguy cơ. Ưu tiên rau củ, trái cây, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và dầu ô liu; hạn chế chất béo bão hòa và thực phẩm đường huyết cao.
Duy trì tập luyện đều đặn
Tập thể dục cải thiện huyết áp, cân nặng và các chỉ số tim mạch khác. Hướng tới 30–60 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần.
Giữ cân nặng hợp lý
Hỏi bác sĩ về chỉ số BMI để biết bạn có cân nặng phù hợp không. Mục tiêu BMI dưới 25. Chú ý mỡ bụng: <102 cm (40 inch) với nam, <89 cm (35 inch) với nữ.
Tuân thủ hướng dẫn y tế
Hợp tác với bác sĩ để đánh giá nguy cơ hội chứng chuyển hóa và các vấn đề tim mạch. Kiểm tra huyết áp, cholesterol và đường huyết theo khuyến nghị. Nếu được kê thuốc điều trị, hãy sử dụng đúng liều.
Nguồn tham khảo:
----------------------
Đăng ký khám và tư vấn tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH)
☎Hotline: (028) 3910 9999
🌏Website: www.aih.com.vn
📍Địa chỉ: (Lối vào 199 Nguyễn Hoàng) Số 6, Đường Bắc Nam 3, Phường Bình Trưng, TP. Hồ Chí Minh
Search
Latest News
Our Doctor
Leave a comment