Book Now

HELICOBACTER PYLORI – “THỦ PHẠM THẦM LẶNG” GÂY VIÊM LOÉT DẠ DÀY – TÁ TRÀNG

HELICOBACTER PYLORI – “THỦ PHẠM THẦM LẶNG” GÂY VIÊM LOÉT DẠ DÀY – TÁ TRÀNG

20/09/2025

Helicobacter pylori (H. pylori) được xem là “thủ phạm thầm lặng” đứng sau phần lớn các ca viêm loét dạ dày – tá tràng. Loại vi khuẩn này có thể tồn tại trong dạ dày nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ rệt, khiến người bệnh dễ chủ quan. Chỉ đến khi tổn thương niêm mạc tiến triển nặng hơn, các biến chứng như viêm loét, xuất huyết tiêu hóa, thậm chí ung thư dạ dày mới dần xuất hiện. Việc hiểu rõ H. pylori, con đường lây truyền và dấu hiệu cảnh báo sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của mình và gia đình.   

H. pylori là gì? 

Helicobacter pylori (H. pylori) là loại vi khuẩn có khả năng sinh sống trong lớp nhầy bảo vệ của niêm mạc dạ dày. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm dạ dày mạn tính, loét dạ dày – tá tràng và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày nếu không được điều trị kịp thời.  

Theo các nghiên cứu y khoa, H. pylori xâm nhập và tiết ra enzyme urease – chất giúp trung hòa môi trường acid. Tuy nhiên, quá trình này làm suy yếu lớp nhầy bảo vệ, khiến acid và men tiêu hóa dễ dàng tấn công niêm mạc, gây viêm loét. Đặc biệt, vi khuẩn còn có thể bám chặt vào tế bào dạ dày, gây sưng đỏ và tổn thương sâu hơn. 

Điều đáng lo ngại là H. pylori rất phổ biến: nhiều người mang vi khuẩn trong cơ thể nhưng không hề biết, chỉ đến khi xuất hiện các triệu chứng khó chịu hoặc biến chứng nặng mới đi khám. 

05-2.png

Con đường lây nhiễm và ai dễ mắc H. pylori?

Hiện nay, cơ chế lây truyền của H. pylori chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng các chuyên gia cho rằng vi khuẩn có thể lây qua:

  • Tiếp xúc miệng – miệng.

  • Tiếp xúc với chất nôn hoặc phân của người nhiễm.

  • Ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, chưa nấu chín kỹ.

  • Uống nước nhiễm khuẩn. 

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm H. pylori:

  • Tuổi tác: Tỷ lệ mắc tăng theo tuổi, đặc biệt trên 50.

  • Nguồn gốc: Người sống ở khu vực có điều kiện vệ sinh kém, mật độ dân cư cao dễ mắc hơn.

  • Thời điểm nhiễm: Nhiều người bị nhiễm từ thời thơ ấu và mang vi khuẩn trong cơ thể suốt nhiều năm.

01-1.png

Triệu chứng cảnh báo

Đa số người mang H. pylori không có triệu chứng rõ rệt. Khi xuất hiện, thường gặp:

  • Đau bụng âm ỉ, nóng rát vùng thượng vị.

  • Đau nhiều hơn khi đói, về đêm hoặc sau ăn 2–3 giờ.

  • Giảm đau khi ăn hoặc uống thuốc kháng acid.

  • Buồn nôn, nôn, chán ăn.

  • Đầy bụng, ợ hơi, khó tiêu.

  • Sụt cân, thiếu máu do chảy máu vi thể kéo dài.

Các dấu hiệu nguy hiểm cần đi khám ngay: nôn ra máu, đi ngoài phân đen, đau bụng dữ dội, sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân.

02-2.png

Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị

H. pylori có thể gây ra:

  • Viêm loét dạ dày – tá tràng tái phát.

  • Xuất huyết tiêu hóa.

  • Thủng dạ dày, đe dọa tính mạng.

  • Hẹp môn vị, gây tắc nghẽn đường tiêu hóa.

  • Tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Vì sao H. pylori là nguyên nhân hàng đầu?

  • Tỷ lệ nhiễm cao: tại nhiều quốc gia châu Á, có đến 50–70% dân số từng nhiễm H. pylori.

  • Triệu chứng không rõ ràng: đa số người bệnh không có triệu chứng sớm, chỉ phát hiện khi đã có viêm hoặc loét.

  • Nguy cơ biến chứng lớn: từ viêm dạ dày mạn → loét dạ dày – tá tràng → ung thư dạ dày.

Trong khi đó, các nguyên nhân khác như uống rượu bia, dùng thuốc giảm đau NSAIDs, stress cũng gây viêm loét, nhưng H. pylori vẫn chiếm tỉ trọng lớn nhất và được coi là thủ phạm chính.

Điều trị H. pylori 

Việc điều trị nhiễm Helicobacter pylori (H. pylori) không chỉ giúp làm lành các vết loét mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm về sau. Thông thường, phác đồ điều trị bao gồm:

  • Kháng sinh: Kết hợp nhiều loại kháng sinh khác nhau nhằm tiêu diệt tận gốc vi khuẩn.

  • Thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc ức chế H2: Giảm tiết acid dịch vị, tạo môi trường thuận lợi để niêm mạc dạ dày phục hồi.

  • Thuốc bảo vệ niêm mạc: Che phủ và làm “lá chắn” bảo vệ, giúp dạ dày ít bị tổn thương bởi acid trong quá trình hồi phục.

03-1.png

Điều quan trọng nhất là bệnh nhân phải tuân thủ đúng phác đồ mà bác sĩ đưa ra, uống đủ liều và đủ thời gian, tuyệt đối không bỏ thuốc giữa chừng. Nếu điều trị không đầy đủ, vi khuẩn H. pylori có thể kháng thuốc, khiến việc tiệt trừ trở nên khó khăn hơn.

Sau khi hoàn thành liệu trình, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm như test hơi thở, test phân hoặc nội soi kiểm tra để chắc chắn vi khuẩn đã được loại bỏ hoàn toàn. Đây là bước cần thiết để đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài và phòng ngừa tái phát.

Phòng ngừa H. pylori – bắt đầu từ thói quen hằng ngày

Để hạn chế nguy cơ nhiễm và lây lan vi khuẩn Helicobacter pylori, mỗi người có thể chủ động thực hiện những bước nhỏ nhưng hiệu quả sau:

  • Giữ vệ sinh tay sạch sẽ: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc chế biến thức ăn. Đây là cách đơn giản nhất để ngăn ngừa vi khuẩn truyền qua đường tiêu hóa.

  • Ăn chín, uống sôi: Luôn đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ, nguồn nước uống đã đun sôi hoặc lọc an toàn. Hạn chế tối đa việc ăn đồ sống, tái hoặc từ nguồn không rõ ràng.

  • Không dùng chung dụng cụ ăn uống: Nếu trong gia đình có người nhiễm H. pylori, cần sử dụng riêng chén, đũa, muỗng, cốc để giảm nguy cơ lây truyền qua đường miệng.

  • Khám sức khỏe định kỳ: Nội soi dạ dày hoặc làm các xét nghiệm cần thiết khi có triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài. Việc phát hiện sớm H. pylori và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn chặn biến chứng nguy hiểm như loét hay ung thư dạ dày.

H. pylori là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày và có thể dẫn đến ung thư nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Tầm soát vi khuẩn này là bước quan trọng trong bảo vệ sức khỏe dạ dày, đặc biệt ở những người có triệu chứng tiêu hóa kéo dài hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh dạ dày.

Nguồn tham khảo:

Johns Hopkins Medicine

Raffles Medical Group

----------------------  

Đăng ký khám và tư vấn tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) 
☎Hotline: (028) 3910 9999 
🌏Website: www.aih.com.vn 
📍Địa chỉ: (Lối vào 199 Nguyễn Hoàng) Số 6, Đường Bắc Nam 3, Phường Bình Trưng, TP. Hồ Chí Minh

  • by Admin AIH
  • In Tin tức & Sự kiện

Leave a comment

Latest News

Our Doctor

Professionals

Mai Viễn Phương

Mai Viễn Phương

Khoa Tiêu hóa - Gan mật

ThS. BS. Mai Viễn Phương là chuyên gia trong lĩnh vực Tiêu hóa – Nội soi với hơn 15 năm kinh nghiệm...